โรคดึงผมตัวเอง ชอบดึงผมตัวเอง รักษา

โรคดึงผมตัวเองเป็นหนึ่งในภาวะทางจิตที่ผู้ป่วยมักมีพฤติกรรมดึงเส้นผมของตัวเองซ้ำ ๆ โดยไม่สามารถควบคุมได้ ไม่ว่าจะเป็นหนังศีรษะ ขนตา ขนคิ้ว หรือขนอื่น ๆ ตามร่างกาย ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่เกิดได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย

ส่วนใครที่ตั้งคำถามว่า “โรคดึงผมรักษาที่ไหนดี” แนะนำให้เริ่มจากการดูแลด้านสุขภาพจิตอย่างครอบคลุม ทั้งการพูดคุยบำบัด พฤติกรรมบำบัด ไปจนถึงการใช้ยาในบางราย ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้ประเมินแนวทางที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล

โรคชอบดึงผมตัวเอง คืออะไร ?

ภาวะโรคชอบดึงผมตัวเอง (Trichotillomania) คืออาการทางจิตอย่างหนึ่งที่ทำให้ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีพฤติกรรมดึงเส้นผมของตัวเอง โดยไม่สามารถต่อต้านได้ แม้จะรู้ว่าผลที่ตามมาทำให้ผมร่วง ผมบาง หรือเกิดแผลบนหนังศีรษะก็ตาม

แม้ว่าโรคนี้จะดูเหมือนพฤติกรรมเล็ก ๆ แต่หากปล่อยไว้อาจส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจ ภาพลักษณ์ บุคลิก และคุณภาพชีวิตได้ ดังนี้นการทำความเข้าใจเกี่ยวกับโรคดึงผมตัวเองนั้นเป็นภาวะทางจิต ไม่ใช่นิสัยส่วนตัว จึงเป็นก้าวแรกของการดูแลและเข้ารับการรักษาอย่างเหมาะสม

สาเหตุชอบดึงผมตัวเอง เกิดจากอะไร

พฤติกรรมชอบดึงผมตัว เกิดจากความผิดปกติของภาวะทางจิตใจ ซึ่งอาจมีสาเหตุที่ไม่แน่ชัด แต่ก็มีหลายปัจจัยที่เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดโรคดึงผมตัวเองได้ดังนี้

• ความเครียดหรือภาวะอารมณ์แปรปรวน

ความเครียด ความวิตกกังวล หรือความกดดัน อาจเป็นแรงจูงใจที่ทำให้เกิดพฤติกรรมดึงผมตัวเอง เพื่อระบายความตึงเครียดได้โดยไม่รู้ตัว

• พฤติกรรมที่กลายเป็นความเคยชิน

พฤติกรรมการดึงผมเพียงเล็กน้อย แต่ทำซ้ำบ่อย ๆ อาจทำให้เกิดความเคยชินจนกลายเป็นดึงผมตัวเองโดยไม่รู้ตัว แม้ร่างกายจะรู้สึกผ่อนคลาย หรือจดจ่อกับสิ่งที่ทำอยู่ตรงหน้าก็ตาม

• ภาวะผิดปกติของสารเคมีในสมอง

มีงานวิจัยบางส่วนที่ชี้ความเชื่อมโยงเกี่ยวกับระบบประสาทในสมองอย่าง เซโรโทนิน (Serotonin) ทำงานผิดปกติจนทำให้ไม่สามารถควบคุมอารมณ์และพฤติกรรมได้

• โรคทางจิตเวช

ผู้ป่วยที่เป็นโรคดึงผมตัวเองอาจมีภาวะร่วมเกี่ยวกับโรคทางจิตเวชอื่น ๆ เช่น โรคย้ำคิดย้ำทำ โรคแพนิค หรือโรคซึมเศร้า

• พันธุกรรม

ปัจจัยหลักที่เป็นการถ่ายทอดโดยตรงคือ พันธุกรรม หากในครอบครัวเคยมีพฤติกรรมคล้ายกัน หรือมีประวัติโรคดึงผมตัวเอง มักมีโอกาสเกิดขึ้นอีกในรุ่นถัดไปได้

• การกระทบกระเทือนจิตใจในวัยเด็ก

หากเคยผ่านประสบการณ์การถูกละเลย การถูกบลูลี่ หรือสูญเสียคนสำคัญ อาจส่งผลให้เกิดพฤติกรรมดึงผมหลังจากเกิดเหตุการณ์สะเทือนใจได้

ชอบดึงผมตัวเอง มีผลต่อสุขภาพ

พฤติกรรมชอบดึงผมตัวเอง ไม่เพียงแต่ส่งผลต่อสภาพจิตใจ แต่ยังกระทบสุขภาพเส้นผมและหนังศีรษะได้ในระยะยาว ยิ่งคนที่ชอบดึงผมตัวเองซ้ำ ๆ บริเวณเดิมติดต่อกันเป็นเวลานาน ผลกระทบที่ตามมาอาจมีดังนี้

• ผมร่วงเป็นหย่อม การดึงผมซ้ำในจุดเดิมอาจทำให้ผมร่วงเฉพาะจุดจนเห็นหนังศีรษะชัดเจน
• การดึงเส้นผมเป็นประจำ อาจส่งผลทำให้รากผมอักเสบ เกิดเป็นตุ่มแดง หรือมีแผลบนหนังศีรษะได้
• การดึงผมบ่อย ๆ อาจส่งผลทำให้รากผมเสื่อมสภาพ จนเส้นผมไม่ขึ้นใหม่ หรืองอกช้ากว่าปกติ
• เกิดปัญหาผมบาง หรือศีรษะล้านที่เห็นได้ชัด อาจส่งผลทำให้ขาดความมั่นใจในการใช้ชีวิตประจำวัน ภาพลักษณ์ และเสียบุลิกภาพได้
• มีอาการเจ็บปวดหรือแสบร้อนบริเวณที่ดึงผมซ้ำ ๆ
• มีโอกาสเสี่ยงติดเชื้อบนหนังศีรษะได้ง่าย
• พฤติกรรมแทรกซ้อนอื่น ๆ เช่น ดึงขนตา ขนคิ้ว และเส้นขนตามร่างกาย

พฤติกรรมโรคชอบดึงผมตัวเองมีผลต่ออะไรบ้าง

การดึงผมซ้ำ ๆ จากโรคชอบดึงผมตัวเอง พฤติกรรมเหล่านี้สามารถส่งผลกระทบได้ในหลายด้าน ทั้งทางร่างกาย จิตใจ และสังคมดังนี้

• ส่งผลต่อร่างกายและเส้นผม

ผมร่วงเป็นหย่อม ผมบาง ศีรษะล้าน หนังศีรษะอักเสบ รูขุมขนเสียหาย หรือเกิดแผลเรื้อรังจนผมไม่สามารถงอกใหม่ได้ตามปกติ

• ส่งผลต่อบุคลิกภาพและภาพลักษณ์

ปัญหาผมบางหรือหัวล้านอาจทำให้หลายคนสูญเสียความมั่นใจ หลีกเลี่ยงการพบปะผู้คน ไปถึงขนาดไม่กล้าเปิดเผยตัวเองต่อสังคม

• ส่งผลต่อจิตใจและอารมณ์

เมื่อดึงเส้นมไปแล้วอาจทำให้รู้สึกเสียใจได้ในภายหลัง แต่ด้วยพฤติกรรมที่ไม่สามรถควบคุมได้ จึงอาจนำไปสู่ความเครียดมากกว่าเดิมจนส่งผลต่อจิตใจ และการเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ได้

• ส่งผลต่อสมาธิ

พฤติกรรมนี้อาจรบกวนสมาธิในหลายด้าน เช่นการสื่อสาร การเข้าสังคม หรือการใช้ชีวิตประจำวัน

• ผลต่อความสัมพันธ์กับผู้อื่น

บางรายอาจเขินอาย จนไม่กล้าพบปะผู้คน เลี่ยงการพูดคุยหรือเผชิญหน้าโดยตรง จนส่งผล กระทบในความสัมพันธ์กับคนใกล้ชิดได้

โรคดึงผมรักษาที่ไหนดี ข้อคิดพิจารณา

สำหรับผู้ที่มีเป็นโรคดึงผมตัวเอง หรือมีพฤติกรรมดึง จนส่งผลต่อสุขภาพเส้นผม การเลือกสถานที่รักษาที่เหมาะสมถือเป็นสิ่งสำคัญในการดูแลตนเองอย่างมาก ด้วยโรคดึงผมตัวเองเป็นภาวะทางจิตที่ควรได้รับการดูแลจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตและพฤติกรรมโดยเฉพาะ

ปัจจุบันมีสถานพยาบาลหลายแห่งที่ให้บริการด้านนี้ พร้อมทั้งมีแนวทางฟื้นฟูสุขภาพเส้นผม ซึ่งผู้ที่มีปัญหาผมบาง ผมร่วง หรือศีรษะล้านจากพฤติกรรมดึงผม อาจพิจารณาการปลูกผมถาวรร่วมด้วย เพื่อช่วยเสริมความมั่นใจ และคืนความงามให้แก่เส้นผม โดยข้อควรพิจารณาก่อนเลือกสถานที่รักษา มีดังนี้

• ควรมีทีมจิตแพทย์ หรือนักบำบัดที่มีประสบการณ์เฉพาะทางด้านพฤติกรรม และสุขภาพจิต
• มีโปรแกรมบำบัดที่เหมาะสม เช่น การบำบัดพฤติกรรมทางความคิด (CBT) หรือการจัดการความเครียด
• สามารถประเมินความรุนแรงของอาการทั้งทางกายและจิตใจอย่างละเอียด เพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสม
• มีแนวทางในการฟื้นฟูสุขภาพผมหรือหนังศีรษะ ในกรณีที่ผมร่วงมาก หรือหนังศีรษะได้รับความเสียหาย
• ตรวจสอบข้อมูลและความน่าเชื่อถือของสถานพยาบาล เช่น รีวิวหรือคำแนะนำจากผู้เข้ารับบริการจริง
• ให้ความสำคัญกับความรู้สึก และความเป็นส่วนตัวของผู้ป่วย เพื่อสร้างบรรยากาศที่ปลอดภัยและเข้าใจภาวะได้เป็นอย่างดี

สรุป

โรคดึงผมตัวเป็นภาวะที่ส่งผลทั้งจิตใจและปัญหาเส้นผม หากรู้ตัวว่ามีพฤติกรรมดึงผมตัวเองซ้ำ ๆ โดยควบคุมไม่ได้ ควรเข้ารับการประเมินจากผู้เชี่ยวชาญเพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสม ในกรณีที่มีปัญหาผมบาง ผมร่วง หรือศีรษะล้านร่วม อาจพิจารณาการปลูกผม เพื่อฟื้นฟูสุขภาพเส้นผม และเสริมความมั่นใจให้แก่ตนเอง แม้โรงดึงผมตัวเองจะไม่หายทันที แต่สามารถดูแลผ่านการบำบัดควบคู่การฟื้นฟูเส้นผมได้ หากสนใจโรงพยาบาลมาสเตอร์พีชมีทีมแพทย์เฉพาะทางพร้อมให้คำปรึกษาในบรรยากาศที่เป็นมิตร และให้ความเป็นส่วนตัวแก่ผู้เข้าใช้บริการทุกท่าน